martes, 22 de marzo de 2011

MANUEL GARAGORRI LARRAMENDI

BIZITZA
  • 1690eko abenduaren 25ean Andoainen jaio.
  • 1766ko urtarrilaren 29an, Loiolako jesuiten komentaun hil.
  • Aita Manuel Laramendi bezala ezaguna
  • XVIII.mendeko euskal idazlea,apaiza,filologoa eta historiolaria.
  • Bere idazlanetan ikus daitekeenez, euskararen defendatzailea sutusa zen.
  • 12 urte zituela bere aita hil eta osabak Bilboko jesuiten eskolara eraman.17 urterekin Villagarcia de Camposen lehen ikasketak egin.Medina del Campon filosofia ikasi eta Salamankan teologia.1734an,Loiolako komentuan bildu.
LANAK
Liburu gehienak gazteleraz idatzita,baina badaude euskeraz idatzeitako lan batzuk ere. Lanak 2 taldetan banatu:
    • EUSKERAZ
El imposible Vencido.Arte de la Lnegus Vascongada: 1729n idatzita.Euskararen lehen arte edo gramatika argitaratua dela esan dezakegu.
Diccionario Trilingue del Catellano,Bascuence,Latin:1745an idatzita.Espainiako Erret Akademiaren hiztegia argitaratu berri zela, Larramendik osorik euskaratu nahi zuen.
    • GAZTELERAZ
De la Antiguedad y Univesalidad del Bascuence en España: 1728an idatzita.Euskara Espainiako jatorriko hizkuntza bakarra dela defendatu.Tubalismo ideia agertzen da.
Discurso histórico sobre la antigua famosa cantabria:1736an idatzita.Euskal Kantabrismoaren teoria defendatu.
Corografia de Guipuzcoa: 1754an idatzitza.Gipuzkoako geografia eta bertako herritarren ohiturak,jantziak,dantzak,hizkuntza eta ogibideak azaltzen dituen lan etnografikoa.
Sobre los fueros de Guipuzcoa: 1756-1983. urteen bitartean idatzita dagoen saio politikoa da baina ez zen argitaratu.                                           

LARRAMENDISMOA
 XVIII.mendearen lehen erdialdean Larramendik izena eman zion korronte ideologikoa da.Ezaugarri nagusiak:
  • Gipuzkoako foruen defentsa.
  • Foruak Gipuzkoako lege berezi bezala defendatzea.
  • Foruen defentsa aldarrikatzailea bilatzea.
Ideologia hau foruak galtzearen beldurraren ondorioz sortu zen.

JARRAITZAILEAK
  • Kardaberaz
  • Mendiburu
  • Ubillos
  • Lizarraga Elkanokoa    

                                                                                                                             

No hay comentarios:

Publicar un comentario